TOKSYNA BOTULINOWA (BOTOX)
Jeszcze w latach osiemdziesiątych zeszłego stulecia nikt nie przypuszczał, że jedna z najgroźniejszych toksyn bakteryjnych znajdzie zastosowanie w gabinetach medycyny estetycznej. Obecnie nie można sobie wprost wyobrazić funkcjonowania takiego gabinetu bez jej zastosowania. Mowa oczywiście o toksynie botulinowej produkowanej przez pałeczki jadu kiełbasianego. Swoje pierwsze zastosowanie znalazła w neurologii i okulistyce. Początkowo była stosowana do leczenia niektórych zaburzeń widzenia.
Szybko zauważono możliwości zastosowania toksyny botulinowej w dermatologii estetycznej. Przy podawaniu botoksu w czasie leczenia zaburzeń mięśni oczu stwierdzono efekt rozprostowania zmarszczek w okolicy oczu utrzymujący się kilka miesięcy (kurze łapki). W 2002 roku stosowanie Botoxu w usuwaniu tych zmarszczek zyskało akceptację FDA (Federalna Agencja Kontroli Żywności – amerykańska organizacja zajmująca się lekami). Od tego momentu możemy mówić o rozkwicie stosowania tego preparatu w medycynie estetycznej. W samych Stanach Zjednoczonych wykonuje się ponad trzy miliony zabiegów rocznie z użyciem toksyny botulinowej.
Mechanizm działania toksyny botulinowej polega na blokowaniu impulsu nerwowego przekazywanego do mięśnia, dzięki czemu ten pozostaje w spoczynku (nie kurczy się i nie powstaje w tym przypadku zmarszczka). Nawet jeśli zmarszczki już są, to zablokowanie mięśni odpowiedzialnych za ich powstawanie spowoduje ich spłycenie, a dłuższe nieużywanie tych mięśni doprowadzi do ich zaniku. Dzięki temu należy oczekiwać, iż kolejne podawania Botoxu będą coraz bardziej skuteczne, a uzyskany efekt będzie utrzymywał się coraz dłużej (po pierwszym podaniu uzyskana poprawa utrzymuje się około 4-6 miesięcy).
Efekt działania Botoxu pojawia się po około tygodniu czasu od chwili jego podania. Powoduje on rozluźnienie tylko mięśni, do których został podany i nie przemieszcza się do innych okolic twarzy. Dana okolica twarzy, w którą został wstrzyknięty jest pozbawiona zmarszczek. Nawet jeśli Botox przestanie działać, to i tak zmarszczki są płytsze jak przed jego podaniem. Używany jest przede wszystkim do wygładzania zmarszczek w obrębie czoła, wokół oczu i w okolicy międzybrwiowej.
W związku z tym, iż najgłębsze zmarszczki mimiczne powstają na czole, między brwiami i w okolicy oczu, dlatego najczęstszym zastosowaniem dla Botoxu jest górna część twarzy. W okolicy tej za powstawanie bruzd odpowiedzialna jest nadmierna aktywność mięśni, a jeśli mówimy o zmarszczkach okolicy międzybrwiowej (lwia zmarszczka) musimy wziąć pod uwagę także przerost mięśni tej okolicy. U młodych osób jest to maskowane dobrą elastycznością skóry. Inaczej sprawa wygląda u osób powyżej trzydziestego roku życia, gdyż wtedy pojawiają się trwałe bruzdy. Zastosowanie Botoxu powoduje rozluźnienie mięśni i spektakularne usunięcie zmarszczek. Powtarzanie zabiegu prowadzi do utrwalenia uzyskanych efektów, które są z czasem znacznie lepsze i trwalsze, niż wynika to z czasu działania toksyny botulinowej.
Leczenie Botoxem polega na podawaniu niewielkich dawek leku w określone miejsca na twarzy. Procedura zabiegowa nie jest zbyt długa, trwa około 15 – 20 minut i nie eliminuje pacjenta z życia codziennego. Zabieg może być wykonywany wyłącznie przez lekarza, wykonywanie zabiegów przez inne osoby jest nie tylko niezgodne z prawem, ale przede wszystkim bardzo niebezpieczne i może doprowadzić do ciężkich powikłań.
Botox w nadpotliwości
Jednym z zastosowań Botoxu jest zablokowanie wydzielania gruczołów potowych. Zablokowanie wydzielania potu po podaniu botoxu spowodowane jest porażeniem mięśnia, który go wypycha na zewnątrz. Działa się więc na skutek, a nie na przyczynę dolegliwości. Jak na rasie nie znana jest lepsza metoda walki z tą dolegliwością. Zabiegi podawania tego specyfiku są prawie bezbolesne i wykonuje je się w okolicy pach, stóp i dłoni. Zablokowanie wydzielania potu obserwuje się po kilku dniach od podania preparatu. Efekty po jego podaniu utrzymują się od 6 do 12 miesięcy. W pojedynczych przypadkach efekt obserwowany jest do 18 miesięcy (częściej u osób, które powtarzają zabiegi). Zabieg jest zupełnie bezpieczny, ale stan zdrowia pacjenta powinien być dobry.
WSKAZANIA:
• Zmarszczki wokół oczu („kurze łapki”)
• Zmarszczki poprzeczne na czole
• Zmarszczki pomiędzy brwiami (tzw. „lwia zmarszczka”)
• Zmarszczki dolnej części twarzy – „bruzdy marionetki”, na szyi, brodzie
• Nadpotliwość dłoni i stóp
PRZECIWWSKAZANIA:
• zaburzenia przewodnictwa nerwowo-mięśniowego (miastenia gravis, zespół Lamberta Eatona);
• nadwrażliwość na składniki preparatu
• miejscowe infekcje skóry
• ciąża, okres laktacji
• stosowanie następujących leków lub okres do 1 tygodnia od ich odstawienia:
• aminoglikozydy
• aminochinolony
• penicylamina
• cyklosporyna
• tubokuraryna, pankuronium, galamina
• sukcynylocholina
• linkomycyna, tetracyklina, polimyksyny
OBJAWY UBOCZNE:
• ból w chwili podawania preparatu
• małe krwiaki, które mogą powstać w miejscu wstrzyknięcia jeżeli igła natrafi na niewielkie naczynie
• zbytnie obniżenie brwi lub zbyt duże uniesienie w przypadku leczenia zmarszczek czołowych
• mały, przejściowy obrzęk z pojawieniem się delikatnego mrowienia w miejscu iniekcji
• nadmierne zwiotczenie mięśni (opadanie powieki, opadanie kącika ust)
• ból głowy, ustępujący po zastosowaniu preparatu przeciwbólowego
Reakcje te maja charakter przemijający, większość z nich ustępuje na ogół po kilku dniach. Efekt nadmiernego zwiotczenia mięśni może utrzymywać się 2-6 tygodni.
